Bolivija - povratak fudbala na velike visine

Zemlja planinskih vrhova i kristalnih jezera... Tamo gde je poslednje utočište Ajmaru Indijanaca, i gde su najveseliji štrajkovi poput karnevala šarenih zastava, u državi koja nosi ime po najvećem revolucionaristi i heroju Južne Amerike, Simonu Bolivaru... Tu gde je i Ernesto Če Gevara ostavio kosti u ime boljitka i novog čoveka, i tu je fudbal uspeo da se popenje. Na velike visine, ali izgleda samo one nadmorske. Bolivija!

To je jedina država, pored Venecuele, koja na svoje tlo nikada nije uspela da donese neko internacionalno klupsko priznanje Zelenog kontinenta. A, nije da nije bila blizu. Mada je uspela da kao selekcija dva puta osvoji Kopa Amerika, 1963. i 1996. godine. I, da, bila je domaćin oba puta.

Posle više od osam meseci pauze zbog pandemije virusa COVID-19, fudbal se vratio u vrhove bolivijskih Anda. Nastavak kreće od 13. kola, a u centru pažnje su dueli klubova iz, reklo bi se, prestoničkih gradova La Paza i Santa Kruza da la Sijere. Noćas, jedan čas posle ponoći Orijente Petrolero ugostiće Bolivar, dok u subotu u večernjem terminu Strongest na Ernando Silesu dočekuje Bluming. Ono što treba naglasiti je da ovi klubovi spadaju u pet najtrofejnijih u svojoj državi. U stvari, po tom pitanju niko nije ni blizu Bolivaru, koji ih je do danas nakupio čak 29.

Orijente Petrolero dolazi iz već pomenutog i najvećeg grada u Boliviji, Santa Kruz de la Sijera. Osnovan je 5. novembra 1955. godine od strane radnika naftne kompanije koja je, može se reći, energetski pokretač Bolivije. Otuda i ne čudi sam naziv kluba, a i nadimak Rafinerosi nepotrebno je objašnjavati. Nastupaju u zeleno-belim uniformama, što su i boje kompanije YPFB. Do danas oni su svoje ime na listu šampiona upisali pet puta (1971, 1979, 1990, 2001. i 2010. Klausura) isto koliko ima i njihov gradski i večiti rival Bluming, sa kojim gaje jedno od najvećih rivalstva poznatog pod imenom Clásico Cruceño, dok stanovnici Santa Kruza vole da ga nazivaju i Superclásico Cruceño. Krukenjo je inače regija u kojoj se nalazi Santa Kruz. Ovaj klasik zvanično je stavljen na 49. mesto, od 50, najboljih gradskih derbija sveta, od strane engleskog magazina Four Four Two.

Orijento je jedan od 16 klubova osnivača bolivijske Profesionalne Lige 1977. godine. Iako je profesionalizam stupio na snagu još 1965. godine, mnogi klubovi suočeni sa finansijskom krizom napuštali su zvanično prvenstvo, a pojedini su i na silu izbačeni, formiravši tako stabilan savez među ostalim klubovima. Takođe, nikada nije napuštao elitni rang od kada je prvi put zakoračio 1957. godine, što je jedino zarukom pošlo još samo Strongestu.

Navijači Orijente Petrolera (©AFP)

Prvo učešće na internacionalnoj sceni Rafinerosi su imali 1972. godine u Kopa Libertadores, nakon prve nacionalne titule. U grupi sa sunarodnikom i imenjakom Čako Petrolerom bili su još i klubovi iz Ekvadora, Barselona i Amerika iz Kita, a oba bolivijska sastava nisu uspela da se kvalifikuju u narednu fazu takmičenja. Najupečatljiviji nastup u Libertadoresu imali su 1988. godine, gde su grupu delili upravo sa večerašnjim rivalom Bolivarom i paragvajskim duom Sero Portenjom i Olimpijom. Petrolero je završio kao prvoplasirani sa sedam bodova, dok je Bolivar bio drugi sa bodom manje. Međusobani dueli završeni su sa po jednom pobedom svakog. Međutim, Orijente je te godine u osmini finala savladao čileanskog šampiona Kolo-Kolo i tako postao prvi tim iz Bolivije koji je došao do četvrtfinala najprestižnijeg klupskog takmičenja Južne Amerike. Kasnije je eliminisan od Amerike iz Kalija, koja je u to vreme bila jedna od najdominantnijih ekipa na kontinentu.

Direktan okršaj ovih klubova, a u korist Petrolera odigrao se svega dva puta. Prvi 2001. godine, kada su obe ekipe na kraju sezone imale isti broj osvojenih bodova, 42. Nacionalni fudbalski savez odlučio je da se odigra finalni dvomeč koji će odlučiti šampiona. Posle prvog duela koji je pripao Bolivaru sa 4:1, nije se mnogo šansi pridavalo Rafinerosima. Međutim, revanš meč na stadionu Ramon Tauiči pripao je domaćoj ekipi sa 4:3, što je činilo ukupan rezultat 5:5, a gol u gostima nije se gledao kao jedno od pravila. Tako je odlučeno da se odigra i treći meč, na neutralnom terenu u Kočabambi. Legendarni Hose Alfredo Kastiljo postigao je dva pogotka kojima je obezbeđena četvrta titula. Isti igrač je pružio neverovatnu partiju u drugom susretu, gde je postigao sva četiri gola. 

Naredni okršaj za titulu dogodio se 2010. godine u formatu Klausura, mada iako su oba (da u Boliviji su se Apertura i Klausura igrale dvokružno) susreta pripala Bolivaru 2:1, i 2:4 u gostima, Petrolero je ipak završio na prvoj poziciji sa četiri boda više od nebesko-plavih, što ih je dovelo do pete i poslednje titule šampiona.

Jednu od kontroverznijih situacija u istoriji klub je imao 2004. godine na dodatnom kvalifikacionom turniru preko kojeg je Petrelero trebalo da obezbedi učešće u Libertadoresu, a protivnik im je bio Strongest. Po običaju igralo se dva susreta, prvi je sa 3:1 pripao Petroleru, dok su u revanšu slavili Tigrovi iz La Paza sa 2:0. Rezultat dvomeča bio je 3:3, i ponovo bez pravila gola u gostima, treći meč odigran je tradicionalno u Kočabambi, gde je Strongest bio efikasniji sa 4:3. Međutim, čelnici Rafinerosa pronašli su tako rečeno propust u suprotnom taboru, pošto je golmanu Marselu Robeldu, tada zvanično nije bilo odobreno dvojno državljanstvo, a pošto je bio rođeni Argentinac, po tadašnjem pravilu u jednoj ekipi nije moglo da se nađe više od četiri stranca, a upravo on je bio peti. Petrolero je dobio spor na sudu, i zaigrao naredne godine u Libertadoresu. Inače, Strongest je uložio bezbroj žalbi, koje je slao na adresu saveza sve do 2009. godine, kada je slučaj zvanično zaključan.

O Bolivaru, klubu slavnog imena, pa tako i slavne fudbalske istorije - nažalost samo u okviru Bolivije - nekom drugom prilikom, a bliži se i gradski klasik sa Strongestom, pa eto prilike.

Što se tiče trenutnog odnosa snaga, nebesko-plavi su, kao po običaju, u najužem krugu kandidata za osvajanje titule i trenutno je nadomak vrha. Orijente je, pak, bliži dnu tabele, gde se nalazi i treći sugrađanin Real Santa Kruz. U poslednjih 10 susreta, Bolivar je četiri puta trijumfovao, naspram Orijenteova dva, a četiri puta susret je završen nerešenim ishodom.

BOLIVIJA 1 - 13. KOLO

Petak

Olvejz Redi - Nasional Potosi u toku

Santa Kruz - Aurora u toku

Real Potosi - Guabira u toku

Subota

01.00: (2,15) Orijente Petrolero (3,70) Bolivar (2,80)

20.00: (1,85) Atletiko Palmaflor (3,70) San Hose (3,40)

22.15: (1,35) Strongest (4,80) Bluming (6,75)

Nedelja

00.30: (1,40) Horhe Vilsterman (4,40) Rojal Pari (6,50)

*** kvote su podložne promenama

Piše: Đorđe RADONJIĆ