Predsednik Luol Deng i namučeni Južni Sudan: Od izbegličkog kampa do košarkaške senzacije godine

Malo šta u životu može da bude inspirativno kao sport. Izdići se iz najteže situacije i doći do zvezda. Retko gde na planeti je teže za život nego u Južnom Sudanu, zvanično najmlađa država na svetu koja je dobila nezavisnost 2011. godine posle višedecenijskog građanskog rata. U takvim uslovima rođen je Luol Deng, verovatno najpoznatiji državljanin Južnog Sudana koja je oduševila košarkaški svet plasmanom na Svetsko prvenstvo. Baš je Luol sa bratom Ađuom napravio nešto vredno da ostane zauvek zapisano u istoriji.

Za ljubitelje NBA košarke, ime Luol Deng je poznato. Momak je imao uspešnu NBA karijeru koja je trajala 15 godina. Najveći deo proveo u je Čikago Bulsima. Pamti se da je nosio dres Velike Britanija, ali sada je heroj rodne zemlje Južnog Sudana.

Rođen u Javi, glavnom gradu pomenute države, nije mogao da se zadrži predugo. Njegov otac je odlučio da čitavu porodicu preseli u Egipat kada je Luol imao svega tri godine, on i još osmoro braći i sestara su se preselili u mali stan u Egiptu. Tamo se zaljubljuje u košarku, a sve zbog još jedne NBA legende rođene u Sudanu - Manute Bola.

"Svi u mojoj državi su znali ko je Manute. Igrao je košarku, a postao je moj mentor. Od njega sam naučio da nikada ne treba da zaboraviš korene i da uvek treba da pomogneš. Njega slava i pare nisu promenile. Košarku sam zavoleo zbog njega jer je dolazio tokom leta u Egipat da pomaže klincima iz Južnog Sudana koji su izbegli", pričao je svojevremeno Deng.

Zbog košarke je uspeo da ode u Veliku Britaniju, posle i Sjedinjene Američke Države gde je bio jedan od najtalentovanijih srednjoškolskih igrača uz Lebrona Džejmsa.

Ipak, sada je u centru pažnje zbog svega što radi u rodnoj državi koja je jedna od najsiromašnijih na svetu. Zvanične informacije kažu da više od 85% stanovništva živi ispod granice siromaštva. Isti procenat je u ruralnim krajevima bez osnovnih sanitarija i pijaće vode. Uz to većina ljudi zarađuje manje od dva dolara dnevno.

U takvim okolnostima, Luol je odlučio da nešto promeni, a sve preko sporta. Od 2011. godine krenuo je stidljivo da se raspituje kako može da pomogne, a sportski kampovi su krenuli sa radom od 2014. sve sa ciljem da okupi deci i skloni ih sa ulice, a pored sporta usmeri ih i u škole u koje idu svega 19% mališana u Južnom Sudanu. Svega 1,9% populacije ima završenu osnovnu školu.

Foto: AFP

A veliku odluku doneo je 2019. godine kada je postao predsednik Košarkaškog saveza. Tada kreće bajkovita priča nacije koja nema zvezde u timu, većina momaka igra po Australiji, a skoro niko od njih nije bio u Južnom Sudanu preko 10 godina zbog krvavih ratova, bandi...

"Sport spaja ljude. Svi se skupimo zbog istog cilja, slično je kao i sa porodicom. Svi zajedno radimo najbolje što umemo, to je lepota sporta", dodao je Deng.

Stanovništvo čije očekivani životni vek ne prelazi 60 godine nije ni imalo prave košarkaške terene sve do 2015. godine kada je Deng krenuo da ostvaruje prve zacrtane ciljeve.

Danas je Južni Sudan sa Luolom Dengom kao predsednikom, ali i trenerom reprezentacije učesnik Svetskog prvenstva.

Pobedom nad Senegalom 83:75, devetom u kvalifikacionom ciklusu, Južni Sudan je i zvanično ispisao istoriju kao prva afrička reprezentacija koja je iz premijernog pokušaja obezbedila učešće na samitu najboljih svetskih selekcija. Tek je druga overila vizu za Indoneziju, Japan i Filipine posle Obale Slonovače i pritom stala na put Senegalcima koji su bili favoriti da se i treći put uzastopno domognu Svetskog kupa.

Sve to bez pravog lidera u rosteru, bez velikih imena, iako ima poznatih igrača koji vuku poreklo iz ove afričke zemlje, poput bivšeg košarkaša Crvene zvezde Duopa Rita, Tona Mejkera iz NBA (trenutno u Razvojnoj ligi) i bivšeg centra Cedevite Olimpije Mangoka Matijanga - sva trojica su predstavljala Australiju na međunarodnom nivou.

Izdvojili su se Deng Akut iz Adelejd 36ersa, Kuani Kuani koji brani boje ekipe Vrijednosnice iz Osijeka i košarkaš portorikanskog Leones de Ponsa Nuni Omot, koji je baš protiv Senegala odigrao sjajan meč i sa osam poena u poslednjoj četvrtini bio najzaslužniji za overu plasmana na Mundobasket (ukupno 26).

Sada sa Luol Dengom će pokušati da ispišu nove stranice istorije na Mundobasketu od 25. avgusta do 10. septembra.